Zasady segregowania odpadów

Główne cele ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach to przede wszystkim upowszechnienie prowadzenia selektywnego zbierania odpadów komunalnych „u źródła”, zmniejszenie ilości składowanych odpadów komunalnych poprzez m.in. zapewnienie powstania odpowiednich instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów komunalnych. Pełna i prawidłowa realizacja celów ustawy może zapewnić wypełnienie obowiązków wynikających z dyrektyw unijnych, czyli stworzenie do 2015 roku rynku selektywnego zbierania odpadów. Ponadto, Polska jest zobowiązana do osiągnięcia we wskazanym terminie odpowiednich poziomów ograniczenia masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji kierowanych do składowania (do dnia 16 lipca 2013 r. – do nie więcej niż 50%, a do dnia 16 lipca 2020 r. – do nie więcej niż 35%), a także poziomów recyklingu, przygotowania do ponownego użycia oraz odzysku innymi metodami papieru, metali, tworzyw sztucznych, szkła (do dnia 31 grudnia 2020 r. – 50%), a także innych niż niebezpieczne odpadów budowlanych i rozbiórkowych (do dnia 31 grudnia 2020 r. – 70%).
W związku z powyższym regulaminy utrzymania czystości i porządku na terenie gminy powinny swoimi zapisami zachęcać i zapewniać osiągnięcie ww. celów. Gminy powinny zapewnić pozyskanie surowców o jak najlepszej jakości, ale bez nadmiernych obciążeń dla mieszkańców i środowiska (np. zużycie wody do mycia określonych rodzajów odpadów). Dlatego też należy zwrócić uwagę, że brak jest technologicznego uzasadnienia wprowadzania dodatkowych wymagań dla mieszkańców dotyczących np. mycia odpadów opakowaniowych przed ich umieszczeniem w pojemnikach, szczególnie w sytuacji, gdy takie wymagania nie są stawiane przez podmioty przetwarzające odpady.
Ponadto w ramach ułatwienia pozbywania się przez mieszkańców odpadów, spółdzielnie i wspólnoty mogą wykorzystać zsypy do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych. Wówczas możliwe jest podjęcie decyzji o wrzucaniu do zsypów np. odpadów zmieszanych, natomiast odpady selektywnie zebrane mieszkańcy znosiliby do odpowiednich pojemników ustawianych dla nich w najbardziej dogodnych i ogólnie dostępnych miejscach.
Zasady optymalnej segregacji
Najlepszym sposobem segregowania odpadów jest odseparowanie w oddzielnych pojemnikach następujących frakcji odpadów:

1. Papier to m.in.:

• opakowania z papieru lub tektury,
• gazety i czasopisma,
• katalogi, prospekty, foldery,
• papier szkolny i biurowy,
• książki i zeszyty,
• torebki papierowe,
• papier pakowy.

Nie powinno się wrzucać do papieru:

• papier powlekany folią i kalkę,
• kartony po mleku i napojach,
• pieluchy jednorazowe i podpaski,
• pampersy i podkładki,
• worki po nawozach, cemencie i innych materiałach budowlanych,
• tapety,
• inne odpady komunalne (w tym niebezpieczne).

2. Tworzywa sztuczne i metale to m.in.:

• butelki po napojach,
• opakowania po chemii gospodarczej, kosmetykach (np. szamponach, proszkach, płynach do mycia naczyń itp.),
• opakowania po produktach spożywczych,
• plastikowe zakrętki,
• plastikowe torebki, worki, reklamówki i inne folie,
• plastikowe koszyczki po owocach i innych produktach,
• styropian,
• puszki po napojach, sokach,
• puszki z blachy stalowej po żywności (konserwy),
• złom żelazny i metale kolorowe,
• metalowe kapsle z butelek, zakrętki słoików i innych pojemników,
• folia aluminiowa,
• kartoniki po mleku i napojach - wielomateriałowe odpady opakowaniowe.

Nie powinno się wrzucać do tworzyw sztucznych i metali:

• Strzykawki, wenflony i inne artykuły medyczne,
• odpady budowlane i rozbiórkowe,
• nie opróżnione opakowania po lekach i farbach, lakierach i olejach,
• zużyte baterie i akumulatory,
• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny,
• inne odpady komunalne (w tym niebezpieczne).

Zaleca się zgnieść tworzywa sztuczne przed wrzuceniem do worka.

3. Szkło opakowaniowe to m.in.:

• butelki i słoiki szklane po napojach i żywności,
• butelki po napojach alkoholowych,
• szklane opakowania po kosmetykach.

Nie powinno się wrzucać do szkła:

• szkło stołowe – żaroodporne,
• ceramika, doniczki,
• znicze z zawartością wosku,
• żarówki i świetlówki,
• szkło kryształowe,
• reflektory,
• nie opróżnione opakowania po lekach, olejach, rozpuszczalnikach,
• termometry i strzykawki,
• monitory i lampy telewizyjne,
• szyby okienne i zbrojone,
• szyby samochodowe,
• lustra i witraże,
• fajans i porcelana,
• inne odpady komunalne (w tym niebezpieczne).

Zaleca się wrzucać opakowania opróżnione z produktu, bez zakrętek, starać się nie tłuc szkła.

4. Odpady „zielone” - roślinne to m.in.:

• gałęzie drzew i krzewów,
• liście, kwiaty i skoszona trawa,
• trociny i kora drzew,
• owoce, warzywa itp.

Nie powinno się wrzucać do odpadów „zielonych” - roślinnych:

• kości zwierząt,
• mięso i padlina zwierząt,
• olej jadalny,
• drewno impregnowane,
• płyty wiórowe i MDF,
• leki,
• odchody zwierząt,
• popiół z węgla kamiennego,
• inne odpady komunalne (w tym niebezpieczne).

Pozostałe odpady trafią do pojemnika na odpady zmieszane – jeśli będzie ich mniej obniżymy koszty i przyczynimy się do poprawy stanu środowiska.
Najmniej preferowanym sposobem selektywnego zbierania m.in. ze względu na dodatkowe koszty związane z późniejszym zagospodarowaniem odpadów, jest zbieranie odpadów komunalnych do dwóch pojemników (podział na odpady tzw. suche i mokre).
Niezwykle istotnym uzupełnieniem systemu jest punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych, który ma zapewniać odbieranie od mieszkańców odpadów, które są problematyczne i których zbieranie „u źródła” nie jest ekonomicznie i organizacyjnie uzasadnione.
Odpadami komunalnymi, które mogą być przekazywane do punktu są:

• odpady poremontowe i budowlane,
• odpady wielkogabarytowe (tj. meble, wyposażenie wnętrz, itp.),
• zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny (pralki, lodówki, telewizory, radioodbiorniki, komputery, kalkulatory, itp.),
• zużyte baterie i akumulatory,
• przeterminowane lekarstwa, strzykawki itp.,
• opony,
• odpady niebezpieczne z gospodarstw domowych (pozostałości farb, lakierów, rozpuszczalników, kwasów, olejów, płynów do chłodnic, itp.).

Ze względu na warunki lokalne gminy powinny rozważyć również inne selektywnie zbierane rodzaje odpadów np. w sytuacji dużej ilości powstających popiołów zapewnić ich selektywne zbieranie od właścicieli nieruchomości.