1 grudnia - Światowy Dzień AIDS

HIV/AIDS jest w Polsce, jak i na całym świecie, jednym z priorytetowych zagadnień zdrowia publicznego. Wprowadzenie leczenia antyretrowirusowego (ARV) spowodowało spadek zakaźności, a co za tym idzie, spadek liczby zachorowań na AIDS oraz spadek śmiertelności z powodu AIDS w krajach rozwiniętych.
Ujednolicone i zintegrowane leczenie ARV dla wszystkich regionów Polski prowadzone jest od 2001 roku w ramach programu polityki zdrowotnej Ministra Zdrowia pn.: „Leczenie antyretrowirusowe osób żyjących z wirusem HIV w Polsce”. Program jest zgodny z zaleceniami i zobowiązaniami międzynarodowymi podjętymi na szczeblu globalnym i regionalnym. Przez te lata w Polsce udało się zorganizować modelowy system opieki nad pacjentami zakażonymi HIV i chorymi na AIDS, który w wielu krajach wskazywany jest jako modelowy wzór. W tym czasie, dzięki zastosowaniu nowych leków, zmieniło się oblicze choroby, która ze śmiertelnej stała się przewlekłą. Zmienił się również profil osób, które się zakażają. Już nie mówimy o szczególnych grupach które zakażają się HIV lecz o zachowaniach ryzykownych, narażających na to zakażenie. A to znaczy, że każda osoba podejmująca takie ryzyko może ulec zakażeniu.
Nieodłącznym elementem obchodów Światowego Dnia AIDS jest Czerwona Kokardka - symbol solidarności z osobami żyjącymi z HIV i chorymi na AIDS i ich bliskimi. Obecność Kokardki w sferze publicznej przypomina, że osoby żyjące z HIV są pełnoprawnymi członkami społeczeństwa i powinny mieć możliwość życia i pracy w swoim środowisku, pamiętając równocześnie o obowiązku ochrony innych przed zakażeniem.

#mamczasrozmawiac

W piątek 17 listopada 2017 roku, ruszyła kampania edukacyjna Krajowego Centrum ds. AIDS „Mam czas rozmawiać (#mamczasrozmawiac)” promująca dialog międzypokoleniowy o zdrowiu, a zwłaszcza o tematach trudnych, takich jak choroby przenoszone drogą płciową, w tym HIV. Tego samego dnia rozpoczyna się też Europejski Tydzień Testowania na HIV.
Co roku odnotowujemy w Polsce ok. 1200 zakażeń HIV. Codziennie o zakażeniu dowiadują się średnio trzy osoby. Jedna trzecia z nich to ludzie młodzi poniżej 30 r.ż., ale wzrasta też liczba osób 50+, u których wykrywane  jest zakażenie. W 2016 r. w tej grupie wiekowej rozpoznano 94 zakażenia, a do lipca 2017 aż 57. Czy możemy ograniczyć rozprzestrzenianie się zakażeń HIV? Zdaniem ekspertów z Krajowego Centrum ds. AIDS – tak.
W Polsce od początku epidemii HIV wykryto ponad 22 tys. zakażeń, ale liczba niezdiagnozowanych może być znacznie wyższa. Według badań przeprowadzonych przez Niezależny Instytut Badań Rynkowych IPSOS dla Krajowego Centrum ds. AIDS, niemal 40% osób aktywnych seksualnie, miało kontakty płciowe bez zabezpieczenia i po spożyciu alkoholu, a co piąta - z osobą o nieznanej przeszłości seksualnej (także bez zabezpieczenia).
Z cytowanych badań wynika jasno, że nie unikamy ryzykownych zachowań i jednocześnie nie umiemy rozmawiać o wiążącym się z nimi ryzyku oraz sposobach jego ograniczania. Psychologowie od dawna alarmują: nie poruszamy trudnych tematów podczas rozmów z bliskimi osobami, informacje czerpiemy z mało wiarygodnych forów internetowych, a poglądy opieramy na stereotypach.
- Kampania „Mam czas rozmawiać (#mamczasrozmawiac)” powstała, by stać się inspiracją do dialogu międzypokoleniowego. Rozmowa o zdrowiu z rodzicami, dziadkami, dziećmi czy wnukami może przynieść korzyści edukacyjne wszystkim – zarówno młodszym, jak i starszym. Zwłaszcza kiedy za dobrymi chęciami idzie rzetelna wiedza. Jeśli matka podejmie z córką dialog o bezpieczniejszych zachowaniach, a syn przestrzeże wyjeżdżającego do sanatorium ojca, że wiek nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową, być może uda się ograniczyć liczbę zakażeń w populacji. To podstawowe założenie i zarazem cel kampanii – mówi Anna Marzec-Bogusławska, dyrektor Krajowego Centrum ds. AIDS.
Do międzypokoleniowych rozmów o zdrowiu, w tym właśnie o chorobach przenoszonych drogą płciową takich jak HIV, będą zachęcać m.in. spoty emitowane w telewizji, komunikacji miejskiej, placówkach medycznych, uczelniach wyższych oraz na portalach informacyjnych. Posty na Facebooku, Instagramie oraz wpisy na blogach uświadomią, dlaczego z bliskimi warto i trzeba rozmawiać o wszystkim. Źródłem rzetelnej wiedzy o HIV/AIDS jest strona kampanii mamczasrozmawiac.aids.gov.pl.
- HIV nie wybiera, warto więc znaleźć czas na rozmowę z kimś, kto poradzi, jak się przed nim chronić. A jeśli doszło już do ryzykownego zachowania, gdzie i kiedy zrobić test. Można go wykonać anonimowo, bezpłatnie i bez skierowania. Adresy oraz godziny otwarcia punktów konsultacyjno-diagnostycznych dostępne są na stronie http://aids.gov.pl/pkd  – mówi Anna Marzec-Bogusławska.
To ważne, bo w Polsce nadal badamy się zbyt rzadko. Z cytowanych wcześniej badań wynika, iż jedynie 5% populacji dorosłej przebadało się pod kątem HIV, a 4 % wykonywało kiedykolwiek badanie w kierunku zakażeń przenoszonych drogą płciową. W naszym kraju w roku 2016 w punktach konsultacyjno-diagnostycznych wykonano około 31 tysięcy testów w kierunku HIV. W ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2017 roku wykonano około 17 tysięcy badań. W minionym roku, w samych tylko PKD wykryto 444 zakażenia. W bieżącym – już 409.
- W Polsce anonimowy i bezpłatny test w kierunku HIV można wykonać przez cały rok, jednak takie akcje, jak organizowany przed Światowym Dniem AIDS Europejski Tydzień Testowania na HIV, są również bardzo istotne, ponieważ przypominają o problemie zakażeń przenoszonych drogą płciową i konieczności poznania własnego statusu serologicznego. Wczesne wykrycie zakażenia i szybkie wdrożenie specjalistycznego leczenia jest bardzo istotne zarówno dla pacjenta jak i dla zdrowia całego społeczeństwa - przekonuje Anna Marzec-Bogusławska.


tekst nadesłany przez Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku