W Warszawie o cmentarnych zabytkach

Wystąpienie wiceprezesa ZG TPZŁ Józefa Babiela otworzyło część główną konferencji. Przypomniał on min., że bieżący rok na łomżyńskiej kweście ma charakter jubileuszowy – przypada bowiem 30 lat od pierwszej kwesty na ratowanie łomżyńskich zabytków cmentarnych w 1984 roku. Zebrano wówczas ponad 50 tys. złotych (starych!), za które udało się uratować jeden nagrobek.   Została zainicjowana przez ówczesną Komendę Hufca ZHP, Komisję Opieki nad Zabytkami PTTK, TPZŁ oraz Łomżyńskie Towarzystwo Fotograficzne. Przez trzy dekady, wyłącznie w wyniku działalności społecznej udało się uratować przed zniszczeniem ponad 250 pereł cmentarnej architektury. W tym roku – 1 i 2 listopada -  kwesta odbędzie się w Łomży już po raz 25. Dziś organizowana jest już tylko przez TPZŁ. Pieniądze na ratowanie najcenniejszych zabytków  zbierać będą tradycyjnie przedstawiciele władz, dziennikarze, lekarze, aktorzy, nauczyciele, społecznicy.
Wystąpienie przedstawiciela TPZŁ, łącznie z prezentacja multimedialną spotkało się z ogromnym zainteresowaniem, a dzieło ratowania łomżyńskiej nekropolii zostało nagrodzone rzęsistymi oklaskami.
O podobnych akcjach mówili także: Arkadiusz Kierys z Towarzystwa Miłośników Torunia, Wiesława Kubów ze Społecznego Komitetu Opieki nad Cmentarzami w Gminie Łukowa, Jan Jagielski ze Społecznego Komitetu Opieki nad Cmentarzami i Zabytkami Kultury Żydowskiej, Bartłomiej Gutowski z Instytutu Historii Sztuki Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, przedstawicielka Oddziału Podhalańskiego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami (o cmentarzu na Pęksowym Brzyzku) oraz Piotr Zambrzycki ze Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą w Wilnie.
Z dużym zainteresowaniem wysłuchano także wystąpień red. Jerzego Kisielewskiego o doświadczeniach z pracy Komitetu Powązkowskiego, Zbigniewa Maja o społecznych formach ochrony zabytkowych cmentarzy w Polsce i profesorów Janusza Smazy i Wiesława Procyka o problemach konserwatorskich przy obiektach występujących na zabytkowych cmentarzach.
Odczytano listy do uczestników konferencji nadesłane przez prof. Małgorzatę Omilanowską – minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Hannę Gronkiewicz-Waltz – prezydent m. st. Warszawy.
Konferencji towarzyszyły wystawy: „Metaportery, powązkowskie portrety na porcelanie”, „Nagrobki powązkowskie poddane konserwacji, prace finansowane z budżetu m. st. Warszawy oraz wystawa zdjęć zamieszczonych w albumie „Stare Powązki”.  Dodać bowiem trzeba, że podczas konferencji odbyła się także promocja  pięknego albumu o Powązkach ze zdjęciami Tomasza Rogali i wstępem śp. Jerzego Waldorffa, który napisał min.: „Stary cmentarz warszawski jest jak olbrzymia księga opisująca w różnych warstwach – bardziej i mniej ważnych, tyczących się spraw publicznych i osobistych – dzieje dwustu lat trudnej sławy i chwały stolicy fatalnie usytuowanej na europejskim rozdrożu. Chodząc od grobu do grobu, jak gdyby się przerzucało karty owej wielkiej księgi do przodu, to znów wstecz, trafiając na dziwne wydarzenia, spotykając osoby całkiem nieoczekiwane, lub oglądając w zdumieniu ich podobizny nie takie, jakie sobie wyobrażaliśmy...”
Czy nie mamy podobnej refleksji, spacerując po naszej, łomżyńskiej nekropolii przy ul. Kopernika?


tekst i foto: TPZŁ