Uczcili pamięć Sybiraków

Odchody zainicjowało uroczyste odsłonięcie przy Miejskiej Hali Targowej tablicy "Pamięci zesłanych przez sowieckiego okupanta w latach 1940-1941 na nieludzką ziemię", poświęconej setkom tysięcy obywateli polskich deportowanych w głąb Związku Radzieckiego.

Jak zauważył w swoim wystąpieniu prezydent Łomży Mariusz Chrzanowski -  Jesteśmy w miejscu szczególnym. To stąd w latach 1940-1941 byli wywożeni bydlęcymi wagonami w głąb Syberii mieszkańcy ziemi łomżyńskiej. Ta symboliczna tablica jest urealnieniem powstałej wiele lat temu inicjatywy powstania pomnika  upamiętniającego Sybiraków. Pamiętajmy o tych ludziach, o ich potomkach i o tamtych strasznych wydarzeniach. Niech ta historia będzie nadal kultywowana w środowisku młodych, a wówczas pamięć nigdy nie zaginie. Najważniejsza jest bowiem pamięć młodych pokoleń – dodał na zakończenie.

Również w przemowie Danuty Pieńkowskiej - Wolfart, prezes zarządu Oddziału Związku Sybiraków w Łomży nie zabrakło symboliki. - Są wśród nas jeszcze przedstawiciele pierwszej wywózki z 10 lutego 1940 roku, a także największa grupa reprezentująca deportowanych ostatniej wywózki z czerwca 1941 roku. Są to osoby, które jeszcze pamiętają ten czas, choć jest ich już coraz mniej – mówiła.

Do ukrytej w tablicy i zaprojektowanej przez Tadeusza Babiela alegorii torów nawiązał z kolei reprezentujący fundatora – białostocki Oddział IPN dr. hab. Krzysztof Sychowicz, który zwrócił uwagę, iż paradoksalnie koniec torów oznaczał początek tragicznego losu tysięcy mieszkańców Łomży rzuconych na "nieludzką ziemię".

Po zakończeniu uroczystości przed Miejską Halą Targową w stronę Doliny Pamięci zlokalizowanej u podnóża Sanktuarium Miłosierdzia Bożego ruszył I Łomżyński Marsz Sybiru. Tam przedstawiciele Związku Sybiraków, władze samorządowe, wojewódzkie oraz licznie przybyłe delegacje złożyły kwiaty i zapaliły znicze pod Pomnikiem Sybiraków.

Kolejnym punktem uroczystości była odprawiona uroczysta Msza święta w intencji zesłańców. - Po 17 września 1939 roku zaczęła się tragedia mordowanych i wywożonych wgłąb nieludzkiej ziemi Polaków – Sybiraków. Nie możemy jednak zapominać, iż pod słowem tym kryją się również zarówno XIX-wieczni powstańcy, jak i ci, którzy zostali wywiezieni na wschód po 1945 roku – przekazał w homilii ks. infułat Jan Sołowianiuk.

Wprowadzeniem do dalszej części obchodów był zorganizowany przez uczniów Szkoły Podstawowej nr 5 montaż słowno-muzyczny. Następnie nastąpiła uroczysta ceremonia wręczenia medali "Pro Patria" oraz honorowych odznak Związku Sybiraków. Wśród wyróżnionych znalazł się również prezydent Łomży Mariusz Chrzanowski, który z rąk prezesa Zarządu Koła Powiatowego Związku Kombatantów Rzeczypospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych w Łomży Jana Karczewskiego otrzymał "Kombatancką Odznakę Jubileuszowa Polska Niepodległa 1918-2018". Wręczając odznaczenie w krótkiej przemowie gratulacyjnej Jan Karczewski zwrócił uwagę na prokombatancką i prosenioralną politykę włodarza miasta.

W końcowych przemowach słowa uznania skierował do Sybiraków wicewojewoda Marcin Sekściński. - Pokazaliście, że żaden totalitaryzm nie jest w stanie zniszczyć Polaków i polskości – podkreślał. Zwracając się do zebranych prezydent Mariusz Chrzanowski przypomniał, iż 17 września oddajemy hołd nie tylko zesłańcom ale również ofiarom zbrodni katyńskiej, a także żołnierzom generała Andersa, którzy po opuszczeniu ZSRR walczyli z Niemcami na zachodzie, jak również "kościuszkowcom" walczącym na wschodzie.

Organizatorami obchodów był łomżyński Oddział Związku Sybiraków, Miasto Łomża oraz Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Białymstoku.

tekst i fot. Krzysztof Fabiszewski